Drugs (cocaïne en party drugs)

Cocaïne en party drugs zijn een risicofactor voor hartziekten. Bij andere drugs is dat minder duidelijk, wat niet betekent dat het risico daar afwezig is. Er is te weinig onderzoek gedaan naar drugs als risicofactor voor hartziekten om hierover duidelijkheid te krijgen.

Plantaardig

De naam cocaïne komt van de cocaplant, een gewas dat vrijwel uitsluitend voorkomt in hoger gelegen gebieden in Zuid-Amerika. Al generaties lang kauwen de oorspronkelijke bewoners van Zuid-Amerika op het blad van de cocaplant, waardoor ze meer energie krijgen en hun uithoudingsvermogen toeneemt.

Cocaïne wordt in een chemisch laboratorium gewonnen uit de cocaplant. Het effect van de drug in poedervorm is veel heviger dan het effect van de cocablaadjes: je hebt minder behoefte aan slaap en voedsel en je kunt veel werk aan. Het hart klopt sneller, de bloeddruk neemt toe en de cocaïne veroorzaakt voor korte tijd een gevoel van euforie.

Bij uitwendig gebruik kan cocaïne de huid en het onderliggende weefsel plaatselijk verdoven, wat de drug nuttig maakt als pijnstiller voor bijvoorbeeld een tandarts. De stimulerende effecten van het inwendig gebruik doen zich dan niet voor. Chemisch gezien maakt cocaïne deel uit van de familie der alkaloïden waartoe ook bijvoorbeeld morfine behoort. Alkaloïden zijn vaak zeer giftige, plantaardige stoffen die in hun naam het achtervoegsel -ine gemeen hebben.

Reptielenbrein

Veel energie en weinig behoefte aan slaap en voedsel zijn gewaarwordingen die worden gestuurd door prikkels van het autonome zenuwstelsel. Dat is het onbewuste deel van het menselijk controlecentrum waarover het verstand maar weinig te zeggen heeft. In de psychologie wordt dit deel van onze hersenen ook wel aangeduid als het reptielenbrein, dat wil zeggen een lager deel van onze hersenen dat we gemeen hebben met bijvoorbeeld een krokodil. Het reptielenbrein regelt niet alleen hartslag en ademhaling, maar ook de stofwisseling en het gevoel van honger, dorst en vermoeidheid.

Cocaïne is een sterke stimulans voor het autonome zenuwstelsel, die verslavend kan zijn. Je raakt gewend aan de drug en hebt steeds meer nodig om hetzelfde te ervaren – het reptielenbrein gaat steeds hogere eisen stellen. Uiteindelijk kun je niet meer zonder en word je de slaaf van je eigen behoefte aan kunstmatige prikkels.

Bij cocaïnegebruik neemt het 'reptielenbrein' als het ware de macht over.

Cocaïne en het risico op een hartziekte

Het autonome zenuwstelsel regelt de hartslag en de bloeddruk. Prikkeling van het autonome zenuwstelsel door cocaïne heeft daarom ook gevolgen voor het hart. In bepaalde gevallen kan cocaïne leiden tot een hartritmestoornis waarbij het hart veel te snel klopt, ofwel een tachycardie. Of tot een verkramping in één van de kransslagaderen, waardoor de bloedtoevoer naar het hart stagneert. Als deze afsluiting te lang duurt, kan dat leiden tot een hartinfarct.

Het risico op een hartziekte is voor een cocaïnegebruiker verhoogd, ook voor wie de drug voor het eerst gebruikt. Ongeveer één op de vier hartinfarcten bij mensen in de leeftijd van 18 tot 45 jaar is toe te schrijven aan cocaïnegebruik. Het risico op een hartinfarct is het sterkst verhoogd in het uur na de inname van de drug. Na dit uur neemt het risico af, maar het risico blijft tot vier dagen na inname verhoogd.

Party drugs

Drugs worden veel gebruikt in het nachtleven. De populairste drugs zijn cannabis, cocaïne, amfetamine en ecstasy. Cannabis behoort tot de groep hallucinogenen en is (na alcohol en nicotine) de populairste drug in Nederland. De laatste drie in het rijtje zijn populair geworden als party drugs. In Nederland worden meer party drugs gebruikt dan in de ons omringende landen.

Stimulerende partydrugs kunnen acute hartproblemen veroorzaken doordat ze de zuurstofvraag van het hart vergroten en het aanbod van zuurstofrijk bloed verminderen. De hartfrequentie en de bloeddruk stijgen na gebruik van party drugs, waardoor het hart meer zuurstof nodig heeft. Het zuurstoftekort van de hartspier kan leiden tot pijn op de borst, een hartinfarct of levensgevaarlijke ritmestoornissen. Een bloeddrukstijging als gevolg van party drugs kan ook schade veroorzaken aan andere organen. Zo heb je na gebruik van party drugs meer kans op een hersenbloeding of een scheur in de aorta.

Veilig gebruik van party drugs bestaat niet. Tenminste een kwart van de hartinfarcten bij mensen tussen 18 en 45 jaar wordt veroorzaakt door drugs zoals cocaïne. Het risico op een hartinfarct is het sterkst verhoogd in het uur na de inname van de drug. Na dit uur neemt het risico af, maar het risico blijft tot vier dagen na inname verhoogd.

Als een arts niet weet dat er drugs in het spel zijn, kan dat leiden tot een verkeerde behandeling. Drugsgebruikers hebben in bepaalde gevallen andere medicijnen nodig. Het is daarom van belang dat je een arts altijd laat weten dat je drugs hebt gebruikt.