Gesprek en lichamelijk onderzoek

Een dokter in het ziekenhuis heeft veel verschillende hightech onderzoeken tot zijn beschikking, maar het eerste onderzoek is als het enigszins kan een gewoon gesprek. Dat is de basis voor een diagnose en de daaruit volgende behandeling. Praten met je dokter is een cruciaal onderdeel van de behandeling. Je beschrijft wat er aan de hand is en de dokter stelt gerichte vragen om zich een zo scherp mogelijk beeld van de situatie te vormen. Op basis daarvan neemt hij een besluit over de volgende stap. De behandeling is als een stappenplan dat op basis van het eerste gesprek wordt opgestart en later eventueel wordt bijgesteld op basis van onderzoeken en vervolggesprekken.

Het gesprek mondt uit in een medisch biografietje, waarin alles wat betrekking heeft op de gezondheid wordt opgetekend. Aansluitend volgt een lichamelijk onderzoek. De dokter meet onder meer de bloeddruk, luistert naar het hart en de longen en inspecteert of het lichaam uiterlijke symptomen van een hartziekte vertoont, zoals huidverkleuring of vochtophoping. Als het gesprek en het lichamelijk onderzoek aanleiding geven voor nader onderzoek volgen meestal een inspanningstest en een echo van het hart. Beide onderzoeken zijn makkelijk uitvoerbaar en vrijwel zonder risico.

Samen beslissen

Dokter en patiënt maken samen de keuze voor een behandeling. De dokter heeft de kennis, maar het gaat natuurlijk in de eerste en laatste plaats om de patiënt. Veel behandelingen hebben voor- en nadelen die een dokter niet zonder hulp van zijn patiënt op een goede manier tegen elkaar kan afwegen. Hier vind je meer informatie over samen beslissen.

Gesprek en lichamelijk onderzoek Een dokter wil veel van je weten, maar geeft ook graag antwoord op je vragen. Een prettig gesprek komt van twee kanten.

Gesprek = medische biografie = anamnese

De naam voor het medisch biografietje dat voortkomt uit het gesprek is anamnese, een woord uit het Grieks dat zich laat vertalen met ‘herinneringen oproepen’. De dokter doet een beroep op je geheugen om verslag te doen en je op grond daarvan zo goed mogelijk te behandelen.

Een anamnese bevat om te beginnen een nauwkeurige beschrijving van het klachtenpatroon. De meest voorkomende symptomen die kunnen wijzen op een hartziekte zijn: pijn op de borst, een afwijkend hartritme, kortademigheid, vochtophoping in de benen en verlies van bewustzijn. Andere veel voorkomende klachten zijn ‘s nachts veel plassen, moeheid, veel hoesten.

Naast het klachtenpatroon bevat een anamnese een beschrijving van de risicofactoren voor slagaderziekte, zoals overgewicht, roken en hoge bloeddruk. Belangrijk voor de anamnese is verder het medicijngebruik. Een dokter zal ten slotte ook altijd vragen of er familieleden waren die op jonge leeftijd aan een hartziekte zijn overleden. Dat kan wijzen op erfelijke aanleg voor een hartziekte.

Gesprek en lichamelijk onderzoek Een vertrouwensrelatie met de dokter is belangrijk. Een dokter wil de persoon tegenover hem goed leren kennen. Sommige mensen hebben ernstige klachten en wuiven die onbezorgd weg, andere hebben lichte klachten maar maken zich erg ongerust.

Lichamelijk onderzoek

Het lichamelijk onderzoek wordt verricht tijdens het gesprek of aansluitend daaraan. De belangrijkste onderdelen zijn: meten van de bloeddruk, luisteren naar het hart en het hartritme, luisteren naar de ademhaling en een mogelijk hartgeruis en kijken naar eventuele vochtophoping en huidverkleuring. Het lichamelijk onderzoek geeft belangrijke informatie over de toestand van het hart en de bloedvaten.

De bloeddruk wordt gemeten door een manchet om de bovenarm op te pompen om dat vervolgens langzaam leeg te laten lopen terwijl de dokter met een stethoscoop in de elleboog luistert. Het luisteren naar hart en longen gebeurt eveneens met een stethoscoop. Om te kijken naar eventuele vochtophoping (vooral in de enkels) en huidverkleuring heeft een dokter geen instrumenten nodig.

Classificatie (NYHA)

De belangrijkste symptomen voor een hartziekte zijn pijn op de borst en kortademigheid. Per persoon verschilt de ernst van de klachten, maar die klachten zijn tot op zekere hoogte wel een aanwijzing voor de ernst van de ziekte. Een dokter wil dus graag weten hoe ernstig de klachten zijn, en liefst zo objectief mogelijk. Om die reden is er een classificatie bedacht door de New York Heart Association (NYHA). Bij pijn op de borst of kortademigheid zal een dokter vragen stellen om de ernst van de symptomen in kaart te brengen.

1. NYHA 1 betekent geen beperking van normale activiteiten. Pijn op de borst treedt alleen op bij een flinke inspanning.

2. NYHA 2 betekent een geringe beperking van normale activiteiten. Pijn op de borst treedt bijvoorbeeld op bij snel traplopen.

3. NYHA 3 is een matige beperking van normale activiteiten. Pijn op de borst en kortademigheid treden bijvoorbeeld op bij gewoon traplopen.

4. NYHA 4 is een ernstige beperking. Lichamelijke activiteit is niet mogelijk zonder pijn op de borst en kortademigheid.