Voeding

Voeding is ongezond als het te veel is: te veel verzadigd vet, te veel zout of gewoon te veel eten. Te veel eten leidt tot overgewicht, wat diabetes en een te hoog LDL-cholesterol tot gevolg kan hebben. Te veel verzadigd vet en en te veel zout verhogen het risico op slagaderziekte, met of zonder overgewicht.

Voeding en beweging zijn als risicofactoren met elkaar verbonden. Ongezonde voeding is op zichzelf al een risicofactor, maar in combinatie met te weinig beweging verdriedubbelt het risico op een hartziekte volgens een formule die karakteristiek is voor risicofactoren: 1 + 1 = 3.

Je bent wat je eet

De negentiende-eeuwse Duitse filosoof Ludwig Feuerbach verafschuwde hogere waarheden en losgezongen idealen. Collega- filosofen met zweverige theorieën hield hij voor: man ist was man isst – je bent wat je eet. En verder geen gezeur!

Hij leefde in een tijd zonder boekjes over risicofactoren en zal zich niet hebben gerealiseerd dat zijn ironische uitspraak ooit letterlijk zou worden genomen. Als je de uitspraak met een knipoog leest, zit er wel wat in. Voeding is bouwmateriaal voor het lichaam: goede voeding sterkt het lichaam maar slechte voeding maakt het zwakker, vooral als het te veel is: je bent wat je eet.

Voeding Je bent wat je eet. Voeding is bouwmateriaal voor het lichaam.

Verzadigd en onverzadigd vet

Er zijn gezonde en ongezonde vetten, die chemisch gezien anders van structuur zijn. Het is overigens niet mogelijk om alleen ongezonde of alleen gezonde vetten te eten, want beide vormen komen gelijktijdig voor in dezelfde voedingsmiddelen. Wel kan de verhouding tussen de twee sterk verschillen. In roomboter zit bijvoorbeeld meer ongezond vet, in olijfolie meer gezond vet. Producten met veel ongezonde vetten zijn te herkennen omdat ze stollen en hard zijn bij kamertemperatuur.

De ongezonde vetten zijn de verzadigde vetten. Voeding met veel verzadigd vet, verhoogt het risico op een te hoog LDL-cholesterol in het bloed, omdat deze vetten de lever aanzetten om cholesterol aan te maken. Verzadigde vetten zitten in bijvoorbeeld frituurvet, volvette kaas, volle melk en vet vlees.

De gezonde vetten zijn de onverzadigde vetten. Een ezelsbruggetje is dat ‘onverzadigd’ begint met de ‘o’ van oké. Onverzadigde vetten verlagen juist het LDL-cholesterol in je bloed. Ze zitten bijvoorbeeld in vette vis, noten en pindakaas.

Cholesterol in voeding

Verbazend genoeg is de cholesterol in voeding niet erg schadelijk voor hart en bloedvaten. LDL-cholesterol komt niet in het bloed via de voeding, maar wordt voor het grootste deel door de lever aangemaakt. Wat via de voeding binnenkomt, heeft niet of nauwelijks gevolgen voor het LDL-cholesterol in het bloed. Voor al het eten geldt dat te veel niet goed is, maar cholesterolrijke voeding als een ei of garnalen op zijn tijd kan geen kwaad.

Zout

Het lichaam heeft zout nodig, maar niet te veel. Te veel zout verhoogt de kans op hoge bloeddruk, een risicofactor voor slagaderziekte. Overigens is niet iedereen even gevoelig voor zout. Als mensen met hoge bloeddruk een zoutarm dieet volgen, daalt de bloeddruk bij de een flink, maar bij de ander nauwelijks. Waarschijnlijk speelt erfelijke aanleg hier een rol.

Visolie

Uit verschillende onderzoeken, klinische trials, blijkt dat visolie slagaderziekte af kan remmen. De werkzame stof is het vetzuur omega-3. Visolie zit in makreel, haring, tonijn, zalm, sardines en ansjovis, maar is ook verkrijgbaar in capsules bij de drogist.